Dag 4 - Zillis

Het dorpje Zillis ligt niet zo ver van Andeer, waar ik op de camping sta. Een gemoedelijk, nagenoeg vlak fietstritje brengt me er, nadat ik eerst bij de plaatselijke supermarkt wat inkopen heb gedaan.

Het bijzonder aardige Nederlandse stel, dat naast mij in een tentje sliep en al maanden onderweg is en nog blijft (!), had niks nodig: ik had het graag voor ze meegenomen. Zij zouden de Splügen vandaag over fietsen... 

Zeiltje

Naast het stel was een Engelsman met een mooie Norton gearriveerd. Die sliep op een matje op de grond in een slaapzak met capuchon. Daarboven alleen een zeiltje, geen tent! 's Nachts was er een kat bij hem komen buurten. 

Om twee redenen was ik in Zillis. Allereerst staat daar een bijzonder kerkje, waarvan de basis dateert uit het jaar 500 (vijfhonderd!). Vervolgens heeft het een plafond dat zijn gelijke niet kent. In een film in het gemeentehuis keek ik vooraf naar de betekenis van dit plafond. Heel bijzonder. Eenmaal in de kerk kun je een spiegel pakken om de afbeeldingen groter te zien. 

Een Nederlandse schilder speelt in deze geschiedenis ook nog een belangrijke rol: Jan Hackert, rond 1650. Hij bracht de situatie hier 'in beeld' voor de kooplieden, die op zoek waren naar de gemakkelijkste, veiligste en goedkoopste manier om de Alpen over te komen. Voor de handel, uiteraard. Of, zoals de mevrouw in het informatiecentrum zegt: "Jan Hackert was een spion voor de Nederlanders." 

Bergbau

De tweede reden was een tocht met een Landrover Defender van Zillis (op 990 m) naar Taspin op 2200 m. Het doel: de restanten bekijken van de Bergbau hier (ijzererts, lood, koper en nog veel meer metalen) . Die stopte halverwege de 19e eeuw, maar een actieve vereniging houdt de herinnering, ondersteund door de omliggende gemeenten, levend. Met wandelingen en met tochten als deze, waarbij ook in oude ' schachten' wordt gegaan met helm (met verlichting) op. Uitgebreid wordt er stil gestaan bij de wijze waarop het werk zich in de loop der tijd ontwikkelde. Maar: echt rendabel is het maar op enkele ogenblikken geweest. Maximaal 70 tot 80 man waren hier tegelijk aan het werk. 

Landrover

De rit er naar toe is al best bijzonder: onvoorstelbaar hoe zo'n Landrover de ene na de andere onverharde haarspeldbocht met ontzagwekkende stijgingspercentages neemt. Eenmaal boven de boomgrens is het uitzicht werkelijk adembenemend. Een enkele jager komen we tegen: met kijkers zoeken ze wild op. Door een kijker zie ik een gems liggen. "Hoe krijg je die onder schot?", vraag ik. "Met heel veel geduld", luidt het antwoord. Zij blijven boven overnachten en gaan morgenochtend vroeg proberen de gems te schieten. Murmeltiere, die we regelmatig horen en zien, schieten zij niet. " Te veel werk om die te bereiden." 

Niet rendabel

In een schacht is het fris en aardedonker. Je ziet de aders van de metalen duidelijk lopen. "Maar ook met de huidige technieken is dit te weinig om het rendabel te maken", vertelt gids Bruno Riedhauser. 

In totaal waren we zo'n vier uur onderweg. De kosten van zo'n middag bedragen rond de 35 euro per persoon. Voor het voertuig, de brandstof, het onderhoud van de overblijfselen en de promotie. Als je in de buurt bent: zeker doen! 

Hieronder nog wat beelden van vanmiddag. 

Info: www.erzminen-hinterrhein.ch

De beschermde zilverdistel is hier regelmatig te zien.